0,00 zł
0
0,00 zł
0
Asertywność taka postawa, która ułatwia Ci autentyczne i swobodne wyrażanie własnych myśli, uczuć i potrzeb. Kiedy trzeba, w sposób stanowczy, ale pełen szacunku dla innych. Aby zrozumieć, czym jest asertywność, warto porównać ją z innymi stylami komunikacji: agresywnością, biernością i bierną agresją.
Asertywność polega na wyrażaniu siebie z równoczesnym poszanowaniem praw innych osób. Osoba asertywna jasno komunikuje swoje potrzeby, nie naruszając granic innych.
Przykład: Na propozycję dodatkowego zadania mówisz: „Doceniam, że o mnie pomyślałeś, ale mam już pełne ręce roboty. Może wspólnie znajdziemy kogoś innego?”
Agresywność charakteryzuje się dominującym podejściem, w którym osoba narzuca swoje potrzeby kosztem innych.
Przykład: odpowiadasz: „Nie mam na to czasu! Dlaczego zawsze mi dokładasz pracy? Znajdź kogoś innego!”
Bierność to rezygnacja z własnych potrzeb, aby zadowolić innych lub uniknąć konfliktów.
Przykład: zgadzasz się na dodatkowe zadanie, mówiąc: „Oczywiście, mogę się tym zająć”, mimo że jesteś przeciążony pracą.
Bierna agresja to takie zachowania i sposoby komunikacji, w którym dochodzi niejako do zmiksowania dwóch powyższych stylów. W tym przypadku mamy do czynienia z agresją (wroga intencja, chęć naruszenia cudzych granic), ale wyrażoną w sposób bierny: sarkazmem, ironią, podwójnym komunikatem, sabotowaniem behawioralnym (jak np. spóźnienia, wrogie milczenie).
Przykład: mówisz: „nooo tak, oczywiście że to zrobię z największą przyjemnością”, ale tonem, który cechuje zjadliwość i ironia, lub popadasz we wrogie milczenie. Wysyłasz podwójne komunikaty, kiedy treść oraz sposób ich przekazania są niespójne i dezorientujące dla otoczenia.
Asertywność wspiera budowanie zdrowych relacji, podczas gdy agresywność, bierność oraz bierna agresja prowadzą do konfliktów i frustracji.
Asertywność przyniesie Ci wiele korzyści, zarówno w relacjach, jak i w samoocenie – przede wszystkim spokój i szacunek do siebie oraz do otoczenia. Jednym z podstawowych plusów stosowania asertywności jest nagroda w postaci spokoju, który płynie z wewnętrznej spójności. Daje nam korzyści, takie jak:
Lepsza komunikacja: osoby asertywne wyrażają się jasno i klarownie, co redukuje nieporozumienia i ułatwia rozwiązywanie problemów. Pozwala również oszczędzić czas i energię, które w innych przypadkach są rozpraszane na tłumaczenia, wieczne racjonalizacje i spory, z których nie wynika nic poza eskalacją.
Zdrowsze relacje: Asertywność pomaga w ustalaniu granic i unikania nagromadzenia frustracji, co sprzyja autentycznym relacjom.
Wzrost poczucia własnej wartości: Mówienie „nie” i wyrażanie swoich potrzeb wzmacnia samoocenę i kontrolę nad życiem.
Mniejszy stres: Asertywna komunikacja redukuje napięcia, co pozytywnie wpływa na nasze samopoczucie.
Praktycy treningów asertywności powiadają, po czym możesz poznać, że Twoje zachowanie było asertywne: nie czujesz wewnętrznego przymusu, żeby tłumaczyć się z tego zachowania przed sobą (jak dzieje się często w sytuacji zachowań biernych – musisz sobie zracjonalizować to, że nie obroniłaś/eś swoich granic), ani przepraszać otoczenia za swoją agresję.
Komunikując się ze sobą i światem w sposób asertywny pozwalasz sobie na budowanie zdrowych relacji – dzieje się to poprzez jasność, bezpośredniość i szacunek. Oto kluczowe cechy tej formy komunikacji:
Jasne i bezpośrednie wyrażanie potrzeb i oczekiwań zapobiega nieporozumieniom. Oznacza to mówienie wprost, bez używania niejasnych zwrotów.
Przykład: zamiast „Może kiedyś moglibyśmy się spotkać?”, powiedz: „Chcę się z Tobą spotkać, np. w czwartek po południu. A Ty? Czy to Ci pasuje?”. Taka konkretna komunikacja sprawia, że nasze potrzeby są zrozumiałe dla innych.
Komunikaty typu “Ja” pozwalają wyrażać uczucia bez oskarżania innych. Koncentrują się na naszych emocjach i potrzebach, co pomaga uniknąć obronnych reakcji rozmówcy.
Przykład: zamiast „Zawsze mnie ignorujesz!”, powiedz: „Czuję się ignorowany, gdy nie odpowiadasz na moje wiadomości. Chciałbym, byśmy mogli szybciej się komunikować”. Taki sposób wyrażania się wspiera konstruktywny dialog.
Szacunek oznacza dbanie o swoje potrzeby, jednocześnie respektując granice innych. To równowaga między wyrażaniem siebie, a uwzględnianiem potrzeb rozmówcy.
Przykład: gdy nie masz ochoty iść na wydarzenie, powiedz: „Doceniam zaproszenie, ale potrzebuję czasu dla siebie. Proponuję: może spotkamy się innym razem? Co Ty na to?”. Taki sposób komunikacji pozwala być szczerym, nie raniąc uczuć innych.
Asertywna komunikacja oparta na jasności, komunikatach typu “Ja” i szacunku prowadzi Cię do bardziej satysfakcjonujących i zrozumiałych relacji, budując zaufanie i współpracę. Dzięki temu możesz tworzyć relacje oparte na zaufaniu i wzajemnym poszanowaniu.
Aktywne słuchanie to kluczowy element asertywności, który wspiera lepsze zrozumienie i budowanie relacji. Uważne słuchanie pokazuje Twój szacunek i otwartość na perspektywę rozmówcy, co wzmacnia skuteczność komunikacji.
Parafrazowanie: Powtarzanie własnymi słowami tego, co mówi rozmówca, aby upewnić się, że dobrze go zrozumieliśmy.
Zadawanie pytań: Zachęcanie rozmówcy do rozwinięcia myśli poprzez pytania otwarte, np. „Co o tym myślisz?”.
Wyrażanie empatii: Okazywanie zrozumienia i wsparcia, np. „Rozumiem, że to dla Ciebie trudne, jestem tutaj, żeby Cię wesprzeć.”
Pamiętaj: czas wypowiedzi drugiego człowieka wykorzystuj na uważne słuchanie, a nie na formułowanie swojej riposty. Daj sobie czas przestrzeń na reakcję. Najpierw skontaktuj się ze sobą, swoimi uczuciami w danej chwili oraz sygnałami z ciała.
Asertywność jest sztuką działania świadomego i celowego. Tak też postępuj. Zastąp reaktywność rozwagą.
Wyrażanie emocji konstruktywnie pomaga w budowaniu otwartej komunikacji. Zamiast tłumić uczucia, powinniśmy je nazywać i wyrażać, np. „Czuję się rozczarowany, gdy nie dotrzymujemy terminów.”
Wyrażanie opinii w sposób pewny, ale nie narzucający, oznacza prezentowanie poglądów z otwartością na inne perspektywy, np. „Moim zdaniem ten projekt przyniesie korzyści, ale jestem otwarty na wasze sugestie.”
Asertywne podejście do konfliktu to otwarte wyrażanie przez Ciebie uczuć z poszanowaniem drugiej strony. Ważne jest skupienie na problemie, a nie na osobie, a także szukanie wspólnych rozwiązań. Istotne jest także oddzielenie przez Ciebie meritum sprawy, od uczuć i motywacji drugiej strony. „Rozumiem Twoje wewnętrzne zamieszanie w tamtej chwili, jednakże nie popieram tego zachowania”. Kompromis i negocjacje są kluczowe w rozwiązywaniu konfliktów, pozwalając na znalezienie rozwiązań uwzględniających interesy obu stron, zgodnie z podejściem win-win.
Asertywność w pracy – pozwoli Ci na wyrażanie opinii, potrzeb rozwojowych i zarządzanie obciążeniem pracą, co zwiększy Twoją efektywność i satysfakcję zawodową.
Asertywność w relacjach osobistych – wyrażanie siebie pomoże Ci w ustalaniu granic i dbaniu o własne potrzeby, co sprzyja budowaniu zrozumienia i szacunku.
Asertywność w życiu społecznym – oznacza lepsze radzenie sobie z presją i umiejętność mówienia „nie” bez poczucia winy, co wspiera Twoją autentyczność i zgodność z własnymi wartościami.
Praktyczne ćwiczenia rozwijające asertywność
Ćwiczenie pewności siebie: Praktykuj mówienie „nie” w małych sytuacjach. Zacznij od tych, które nie wymagają od Ciebie wysiłku i raczej są mniej znaczące.
Ćwiczenia komunikacyjne: Ćwicz asertywne wyrażanie myśli i uczuć oraz parafrazowanie.
Daj sobie czas na reakcję: 121-122-123-124. Japończycy stosują technikę siedmiu oddechów, zanim zdecydują, w jaki sposób postąpić.
Regularnie poddawaj swoje myśli, emocje i zachowania autorefleksji: pomoże Ci to zidentyfikować obszary do dalszej pracy i wzmacnia zdolność do skutecznej komunikacji.
Asertywność to klucz do budowania zdrowych relacji. Komunikaty typu “Ja”, jasność i szacunek są fundamentami skutecznej komunikacji.
Praktykuj, wyciągaj wnioski i doskonal swoją praktykę. Pogłębiaj swoją pewność siebie oraz wewnętrzną spójność. Asertywność to umiejętność rozwijana poprzez regularne ćwiczenia i refleksję, co poprowadzi Cię do lepszego życia.
